De kogel is door de kerk: Christine Lagarde heeft aangekondigd dat de ECB voor de eerste keer in 11 jaar de rente zal verhogen. Zelfs wie het financiële nieuws slechts op verre afstand volgt kan het niet gemist hebben. Er is een nieuwe periode van stijgende rente aangebroken.

De belangrijkste vraag: hoe ver zal de rente uiteindelijk stijgen?

Laten we het huidige nieuws eerst in perspectief plaatsen. Lagarde kondigde aan dat het depositotarief (dit is de rente voor commerciële banken die geld bij de centrale bank plaatsen) in juli concreet met 0,25% verhoogd wordt, van -0,50 % naar -0,25%. In september zou dan een “grotere” renteverhoging volgen van 0,50% zodat de rente dan eindelijk weer positief zal worden tot +0,25%. De commerciële banken zullen dan dus niet meer moeten betalen om geld bij de ECB te plaatsen.

Maar wat zal er daarna gebeuren?

Officieel heeft de ECB slechts één doel: een stabiele euromunt. De ECB is immers geschapen naar het voorbeeld van de Duitse Bundesbank (Buba) die dit steeds heel consequent heeft gedaan. De centrale bank dient dus de inflatie te bestrijden, wat inhield dat in de tijd van de Buba de korte rente hoger diende te zijn dan de inflatie. De rente diende dus reëel (nominale rente – inflatie) positief te zijn. Op dit ogenblik is dit allerminst het geval zoals blijkt uit onderstaande grafiek.

Sterker nog, het verschil tussen inflatie en beleidsrente is momenteel 8,5%. Een dergelijk hoge negatieve reële rente leidt juist tot instabiliteit van de euro. Ten opzichte van de USD verloor de munt het afgelopen jaar 15% van haar waarde.

Bovenstaande grafiek maakt duidelijk dat de rente in Europa uitzonderlijk laag is in verhouding tot de inflatie, of anders gesteld de inflatie véél hoger is dan de korte rente. Om een gemiddelde inflatie van 2% te bereiken, zou de ECB het rentetarief volgens de Buba-logica zeer fors moeten verhogen tot boven de inflatie. Het is de vraag of dit effectief kan.

In de praktijk heeft de ECB niet de ruimte om de rente substantieel te verhogen zoals de Buba dit vroeger wel kon. De zorg om hoge inflatie en stabiliteit van de euro is zeer terecht, maar de ECB heeft ook aandacht voor economische groei. Een hogere rente betekent lagere groei en dat kunnen de meeste Europese landen die nog aan het herstellen zijn van de gevolgen van de Corona-pandemie eigenlijk niet aan. De Buba hoefde vroeger slechts met de sterke Duitse economie rekening te houden.

De spreads

De belangrijkste reden echter waarom de ECB de rente niet veel kan verhogen zijn de zogenaamde spreads, de renteverschillen tussen de Euro-landen: het verschil tussen de rente op 10-jarige staatsobligaties van de zwakkere landen zoals Italië en Spanje en deze van de sterkere landen zoals Duitsland en Nederland. De verschillen mogen niet te veel oplopen omdat dit zoals in 2012 de euro onder druk zet en zelfs het voortbestaan ervan in gevaar brengt. Bovenstaande grafiek toont echter dat de renteverschillen ondertussen wel weer oplopen.

Vroeger werd dit opgelost door de Lire, de Franc of Peseta te laten devalueren, maar binnen de eenheidsmunt is dit onmogelijk. Bij 1Vermogensbeheer is het daarom ons basis scenario dat de ECB beperkte marge heeft om de rente te verhogen omdat de zwakke landen een hogere rente niet aankunnen.

Whatever it takes

In 2012 heeft Mario Draghi, de toenmalige voorzitter van de ECB (en huidige eerste minister van Italië) een mogelijke implosie van de euro kunnen afwenden door met stelligheid te poneren dat de ECB “will do whatever it takes to save the euro”. De vraag is of Christine Lagarde met dezelfde woorden hetzelfde resultaat zou bereiken.

In praktijk zijn de handen en voeten van de ECB gebonden en zal de rente in euro naar onze beleving daardoor slechts beperkt stijgen. Dit in tegenstelling tot de Amerikaanse rente. De FED heeft immers wel ruimte om de rente te verhogen met als gevolg dat de USD zal stijgen en de Euro verder zou kunnen verzwakken.

Bovenstaande grafiek toont het aantal renteverhogingen die de FED volgens marktverwachtingen voor de rest van dit jaar voorziet. De FED kan en zal de rente meer verhogen dan de ECB maar riskeert hierbij dat de dollar erg duur wordt. Dat kan de export vanuit de V.S. hinderen. Een zwakke euro betekent goed nieuws voor de Europese exporteurs.

En zo komen we tot de merkwaardige paradox dat de Amerikanen rekening dienen te houden met de Europese situatie. Voor ons als beleggers is het feit dat de ECB de rente niet al te veel kan verhogen in de slotsom eerder goed nieuws. Dividenden van aandelen blijven aantrekkelijk en exportgerichte Europese bedrijven zullen ongetwijfeld profiteren van de zwakke euro.

Om deze reden hebben we bij 1Vermogensbeheer van de recente koerszwakte gebruik gemaakt om sommige aandelen (bij) te kopen:

• ASML, wereldleider in machines die computerchips maken
• Aperam, Europese nummer 2 in roestvrij staal, erg belangrijk in de huidige vraag naar grondstoffen
• Besi, “verpakker” van chips

Het zijn alledrie sterk winstgevende bedrijven, met een krachtige (export)positie en bovendien nauwelijks of geen schulden. Een hogere rente zal hen vanuit dat perspectief dus niet raken.

Op korte termijn denken we dat de markten nog even onrustig kunnen blijven door de bekende omstandigheden: de oorlog in Oekraïne, dure olie, Chinese lockdowns, oplopende rentes en inflatie, maar we zijn ervan overtuigd dat deze aankopen op termijn een positieve bijdrage zullen leveren aan het portefeuillerendement.

Maak een afspraak

Neemt u gerust contact op met ons indien u vragen heeft over deze nieuwsbrief of wanneer u eens wilt bijpraten.

Met vriendelijke groet,

1Vermogensbeheer