Ik vroeg me af wat John Maynard Keynes zou vinden van de huidige economische problemen. Keynes was een Brits econoom en overheidsadviseur, wiens denkrichtingen en theorieën zeer bepalend waren voor het economisch beleid in de 20e eeuw. En het waren roerige tijden waarin Keynes adviseerde: de eerste wereldoorlog, de grote depressie en de tweede wereldoorlog. Ga er maar aan staan. Hij overleed in 1946, maar ook daarna bleef zijn theorie gelden als grondslag voor het economisch beleid in het Westen tot ongeveer 1970. Onder aanvoering van het kapitalisme namen de monetaristen het over.

Anno 2022 zien we ineens weer veel Keynesiaanse invloeden opduiken. Zo was Keynes geen voorstander van de vrijemarkteconomie, maar meende vooral dat inmenging van de overheid noodzakelijk is om de economie in balans te brengen. De overheid moet de economie sturen door investeringen te doen, werkgelegenheid te creëren en belastingen te heffen. Commercieel nut van de private sector zag hij niet. Bedrijven dienen om aan de vraag naar arbeid te voldoen en om lonen te betalen. Het recente koopkrachtpakket van de overheid, de energiemaatregelen, looneisen van vakbonden en belastingverhogingen voor bedrijven passen precies in het straatje van Keynes. Gelijktijdig zou Keynes nu gruwelen van de Europese Unie, wereldhandel en andere uitwassingen van het kapitalisme. Een land moet zelfvoorzienend zijn en import vanuit het buitenland middels importheffingen beperkt worden. Er zijn politici die dat tegenwoordig verwoorden als ‘eigen volk eerst’. De Brexit was daarmee ongetwijfeld koren op de molen van Keynes.

Het Westen is lang vrij van oorlogen geweest, de internationale handel floreerde en handelspartners leken betrouwbaar. De crises die er wel waren, konden we relatief eenvoudig met extra monetair geld bezweren. Nu centrale bankiers geen oplossing blijken te hebben voor de huidige energiecrisis en hoge inflatie als gevolg van de Russische invasie, ligt de bal inderdaad bij politici. Hoewel ik zelf geen echte fan ben van de Keynesiaanse school, denk ik dat het voor Kaag en companen geen kwaad kan de boeken van zijn hand eens af te stoffen. We zijn onder de actuele economische uitdagingen ineens toch weer aangewezen op de oude theorieën van John Maynard Keynes.

Met vriendelijke groet,

Jim Tehupuring